Η απόκτηση ενός παιδιού με αυτισμό αποτελεί μία απροσδόκητη, άγνωστη και δύσκολη κατάσταση που προκαλεί στους γονείς αντικρουόμενα συναισθήματα. Με βεβαιότητα δημιουργεί άγχος και δυσφορία για το άγνωστο, για την μεγάλη αλλαγή της ζωής τους, για την πορεία του παιδιού τους αλλά και για τις αντοχές των ίδιων και ένα έντονο αίσθημα ματαίωσης. Ματαίωση για τις ελπίδες και τα όνειρά τους που μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικό πένθος και κατάθλιψη. Το στρες συνήθως είναι πιο έντονο στις οικογένειες, όπου η συμπεριφορά του παιδιού είναι πιο δύσκολη. Η ψυχολογική και ουσιαστική βοήθεια προς την οικογένεια και το παιδί από υπηρεσίες ψυχικής υγείας και φροντίδας είναι κυρίαρχης σημασίας.
Ο αυτισμός επηρεάζει όλη την οικογένεια. Πρόκειται για έναν συνεχή αγώνα που δίνει τόσο το παιδί όσο και οι γονείς του. Αρχικά, πολλοίγονείς βρίσκονται σε άρνηση ότι το παιδί τους έχει αυτισμό. Όταν αυτό επιβεβαιωθεί με τη διάγνωση, βιώνουν ματαίωση για ένα «τυπικό», υγιές παιδί και προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες του παιδιού τους. Μελέτες δείχνουν ότι οι γονείς παραμελούν την κοινωνική τους ζωή, απομονώνονται, χάνουν τη διάθεσή τους, ψάχνουν να βρουν ποιός ευθύνεται από τους δυο – γεγονός που επιφέρει εντάσεις με αποτέλεσμα να απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον. Ακόμη, οι οικογένειες φοβούνται το στιγματισμό και τον αντίκτυπο που θα υποστούν λόγω της διάγνωσης του παιδιού. Η ψυχολογική και σωματική αντοχή των γονέων, πολλές φορές μπορεί να καμφθεί, με σοβαρές συνέπειες μάλιστα, εάν δεν υπάρξει ουσιαστική και άμεση βοήθεια, όχι μόνο προς το παιδί αλλά προς όλη την οικογένεια, από υπηρεσίες ψυχικής υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Η σπουδαιότητα παροχής υπηρεσιών σε γονείς Η πρώιμη διάγνωση και η εντατική θεραπευτική παρέμβαση στα πλαίσια προγραμμάτων που έχουν πειραματικά δειχθεί ως αποτελεσματικά επιτρέπει μια αισιόδοξη προοπτική για την εξέλιξη του παιδιού.Εννοείται ότι η παρέμβαση πρέπει πάντοτε να ξεκινά στη μικρότερη δυνατή ηλικία προκειμένου να υπάρχει καλύτερη πρόγνωση. Επίσης, πρέπει να παρέχεται στους γονείς υποχρεωτική ψυχολογική υποστήριξη και καθοδήγηση, προκειμένου να λάβουν τη βοήθεια που χρειάζονται ώστε να ανταπεξέλθουν ικανοποιητικά στις δυσκολίες πουαντιμετωπίζει το παιδί τους αλλά και στην υποστήριξη της δικής τους ψυχικής υγείας. Έχει τεράστια σημασία οι ανάγκες, οι επιθυμίες, οι ανησυχίες, οι δυσκολίες, οι ενοχές των γονέων να ακουστούν και να ακουμπήσουν κάπου για να αποφευχθεί η κατάρρευση (psychologicalburn out). Πολλοί γονείς συχνά αναφέρουν ότι δεν τους πειράζει να μην κάνουν οι ίδιοι θεραπεία αλλά να επωφεληθούν της ώρας αυτής τα παιδιά τους. Αυτό που φαίνεται να μην αντιλαμβάνονται είναι ότι η συμβουλευτική καθοδήγηση και η ψυχοθεραπεία είναι μέρος της εξέλιξης και της προόδου του παιδιού τους. Χωρίς τη συμβουλευτική ή και την ψυχολογική υποστήριξη οδηγούμαστε σε διαφορετικές γονεικές πρακτικές (που απεχουν από αυτό που πρέπει να γίνει) και σε ένα αθεράπευτο βαρύ συναίσθημα που ακόμη κι αν οι επιπτώσεις δεν φαίνονται στο παρόν είναι δεδομένο ότι θα φανούν στο μέλλον. Η παρέμβαση και οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας, θα πρέπει να είναι παρούσες κοντά στην οικογένεια από τότε που καταγράφεται η υποψία του αυτισμού, και σε όλη τη διάρκεια της εντατικής θεραπευτικής παρέμβασης, δηλαδή την προσχολική ηλικία, αλλά και μετέπειτα. Ο αυτισμός δεν είναι τραγωδία, τραγωδία είναι να καταδικάζεται το διαφορετικό ή να παραμένει χωρίς καμία παρέμβαση. Διαφορετικός δε σημαίνει λιγότερος. Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν ότι τα παιδιά με αυτισμό δεν είναι άρρωστα. Το μόνο που θέλουν είναι να γίνουν αποδεκτά τόσο εκείνα όσο και οι οικογένειές τους! Τρόποι Ενίσχυσης της Ψυχικής Ανθεκτικότητας Η ανθεκτικότητα ενισχύεται με την ανάπτυξη αποτελεσματικών δεξιοτήτων αντιμετώπισης του στρες. Οι ικανότητες αντιμετώπισης βοηθούν το άτομο να μειώσει τα επίπεδα άγχους, ώστε να παραμείνει λειτουργικό. Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία προτείνει «τρόπους για την οικοδόμηση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας», οι οποίοι είναι: 1. να διατηρούμε καλές σχέσεις με στενούς συγγενείς, φίλους και να μην απομονωνόμαστε 2. να αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε κρίσεις ή αγχωτικά γεγονότα ως αβάσταχτα προβλήματα. 3. να αποδεχθούμε περιστάσεις που δεν μπορούν να αλλάξουν. 4. να αναπτύσσουμε ρεαλιστικούς στόχους 5. να αναζητήσουμε ευκαιρίες αυτοανακάλυψης 6. να αναπτύξουμε αυτοπεποίθηση 7. να διατηρήσουμε μια μακροπρόθεσμη προοπτική και να εξετάσουμε το αγχωτικό συμβάν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. 8. να διατηρήσουμε μια ελπιδοφόρα προοπτική, να περιμένουμε καλά πράγματα και να φανταστούμε αυτό που επιθυμούμε. 9. να φροντίζουμε το μυαλό και το σώμα, να ασκούμαστε τακτικά, προσέχοντας τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας. Ιφιγένεια Βούζα Παιδοψυχολόγος MSc
0 Comments
Οι Χριστουγεννιάτικες γιορτές σηματοδοτούν τη χαρά και την ανεμελιά, ωστόσο πολλές οικογένειες με άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού βιώνουν ανάμεικτα συναισθήματα. Τα άτομα στο φάσμα έχουν συνηθίσει μια καθημερινότητα με συγκεκριμένες ρουτίνες και επαναλήψεις οι οποίες τους εξασφαλίζουν το αίσθημα ασφάλειας. Κατά την περίοδο των εορτών μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσουν και να προσαρμοστούν σε μια καθημερινότητα εκτός προγράμματος και της γνωστής ρουτίνας. Τα σχολεία είναι κλειστά καθώς και πολλά κέντρα θεραπειών, οι δραστηριότητες διακόπτονται για λίγο και ταυτόχρονα τα άτομα καλούνται να επισκεφτούν σπίτια γνωστών, να δοκιμάσουν διαφορετικά φαγητά, να βρεθούν σε μέρη με ερεθίσματα όπως φώτα, μουσικές και φασαρία και να έχουν αρκετό ελεύθερο χρόνο που μπορεί να μη γνωρίζουν πώς να εκμεταλλευτούν.
Προετοιμαστείτε! Είναι πολύ σημαντικό να προετοιμάσουμε το άτομο για οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα διότι το αίσθημα αλλαγής και η έλλειψη προβλεψιμότητας μπορεί να επιφέρει εξάρσεις θυμού, εκνευρισμό και άγχος λόγω της διατάραξης του αισθήματος ασφάλειας που υπάρχει στη σταθερή καθημερινότητα. Για να αποφευχθεί το παραπάνω μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα οπτικοποιημένο πρόγραμμα με λέξεις ή εικόνες έτσι ώστε να προετοιμάσετε το άτομο για τις γιορτές, για σημαντικά γεγονότα, για να τονίσετε ποιές μέρες έχει σχολείο και ποιές θα βρίσκεται σε διακοπές, πού και πότε θα ταξιδέψετε, πότε θα έχετε επισκέψεις στο σπίτι ή θα πάτε σε κάποιο εστιατόριο ή άλλο σπίτι, ποια άτομα θα βρίσκονται εκεί, το φαγητό που θα καταναλωθεί και ένας χώρος που θα μπορεί να απομονωθεί για να ηρεμήσει σε περίπτωση που αισθανθεί δυσφορία. Επαναλάβετε συχνά το αναμενόμενο πρόγραμμα έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρο το τι αναμένεται να συμβεί, ποιες ώρες και μέρες. Μπορείτε να δημιουργήσετε ένα πρόσφορο έδαφος για την αποδοχή της εορταστικής περιόδου διαβάζοντας χριστουγεννιάτικες ιστορίες και παραμύθια καιβλέποντας παιδικές χριστουγεννιάτικες ταινίες. Είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσουμε το χρονικό διάστημα και το πότε τα Χριστούγεννα θα τελειώσουν.Ένας τρόπος να μειωθεί το στρες που μπορεί να αισθάνεται ένα άτομο στο φάσμα είναι να διαβάσετε και να αναρτήσετε κοινωνικές ιστορίες που αφορούν στη γιορτινή περίοδο και τις αλλαγές που γίνονται τότε. Η διατήρηση της ρουτίνας και του συγκεκριμένου προγράμματος είναι εξαιρετικά σημαντική, ακόμα και εάν σκοπεύετε να ταξιδέψετε τις γιορτές. Είναι εξίσου σημαντικό οι ώρες του φαγητού, ύπνου και μπάνιου να μην αποκλίνουν από το συνηθισμένο. Επίσης, καθώς παρατηρείται ότι αρκετά άτομα στο φάσμα του αυτισμού έχουν δυσκολίες στη σίτιση, θα ήταν αρκετά προνοητικό να έχετε πρόσβαση στις τροφές που προτιμά το παιδί σας. Προσδοκίες Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το άτομο να εκδηλώσει δυσφορία λόγω των αλλαγών, άγχος και εκρήξεις. Προσπαθήστε να θυμάστε ότι το σημαντικότερο είναι να απολαύσει το άτομο τις γιορτές με το δικό του τρόπο και όχι με τον τρόπο που εκδηλώνονται άλλοι ή με τον τρόπο που εσείς θα θέλατε. Ίσως είναι μια ευκαιρία να αποφορτιστεί από όλες τις θεραπείες, το σχολείο και τις δραστηριότητες οι οποίες ναι μεν δομούν το πρόγραμμά του αλλά ταυτοχρόνως το κουράζουν πολύ. Κοινωνικό περιβάλλον Κάποιοι συγγενείς, ειδικά εάν δεν συναναστρέφονται συχνά με το παιδί σας, πιθανόν να θελήσουν να σχολιάσουν ή να σας συμβουλεύσουν σχετικά. Προετοιμάστε μία απάντηση, ευγενική και οριοθετημένη, για να διαχειριστείτε την κατάσταση. Προσπαθήστε να θυμάστε, πως δεν γνωρίζουν πώς είναι να μεγαλώνεις ένα άτομο στο φάσμα του αυτισμού. Αν το κρίνετε απαραίτητο και το επιθυμείτε δοκιμάστε να επικοινωνήσετε στους συγγενείς σας τις ιδιαιτερότητες που αντιμετωπίζετε στην καθημερινότητα σας. Επίσης, ενημερώστε τους για το πώς αισθάνεται πιο άνετα το παιδί όταν γνωρίζει καινούριο κόσμο ή όταν βρίσκεται ανάμεσα από κόσμο, εάν του αρέσει να το αγγίζουν ή να το αγκαλιάζουν. Σε καμία περίπτωση δε χρειάζεται να δικαιολογηθείτε για τις γονεικές σας πρακτικές και τον τρόπο διαχείρισης. Επίσης, σε καμία περίπτωση δε χρειάζεται να εμβαθύνετε και να εξηγήσετε κάτι με το οποίο μπορεί να αισθάνεστε άβολα ή κρίνετε αδιάκριτο. Φυσικά, δεν επιτρέπεται σε κανένα άλλο οικογενειακό μέλος να κάνει παρατήρηση ή να «μαλώσει» το παιδί σας, ειδικά εάν το βλέπετε να στρεσσάρεται. Προετοιμάστε έναν τρόπο αντιμετώπισης του άγχους για το δώρο και της ταυτόχρονης εξάσκησης υπομονής Προετοιμαστείτε για συνεχόμενες ερωτήσεις για το δώρο που έχουν ζητήσει. Συχνά, τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα υπομονής και αναμονής και ο τρόπος που ανακουφίζονται είναι να ρωτούν συχνά γι’ αυτό. Ορίστε πόσο συχνά επιτρέπεται να συζητάτε το θέμα του δώρου και πόσος χρόνος επιτρέπεται να αφιερωθεί στο θέμα του δώρου. Μπορείτε να ανατρέξετε στο οπτικοποιημένο πρόγραμμα για να του υπενθυμίσετε πότε θα έρθει το δώρο του. Κοινωνικές Ιστορίες Μπορείτε να γράψετε κοινωνικές ιστορίες για να προετοιμάσετε καταστάσεις που μπορεί να χρειαστεί να διαχειριστείτε. Για παράδειγμα ποια είναι τα ρούχα που φοράμε ή δε φοράμε τα Χριστούγεννα, τα μέρη που μπορεί ή πρέπει να επισκεφτείτε, τα δώρα που μπορεί να λάβει, π.χ. «κάποιες φορές παίρνουμε δώρα που μας αρέσουν, κάποιες φορές παίρνουμε δώρα που δε μας αρέσουν» κτλ. τι μπορεί να κάνει αν νιώσει άσχημα, οι λέξεις που μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει σε διάφορες περιστάσεις, π.χ. «ευχαριστώ», «παρακαλώ», «αντίο». Ταξίδι Σε περίπτωση που ταξιδεύετε με αεροπλάνο, ενημερώστε σχετικά την εταιρεία και το αεροδρόμιο εκ των προτέρων για να δείτε ποιες διευκολύνσεις μπορούν να σας προσφέρουν. Μπορείτε να προετοιμάσετε το παιδί σας νωρίτερα, κάνοντας πρόβα το ταξίδι με το αεροπλάνο μέσα από εικόνες και κοινωνικές ιστορίες. Επισκέψεις και Εξωτερικοί Χώροι Θα χρειαστεί ενδεχομένως να επισκεφτείτε διάφορους χώρους, όπως εμπορικά κέντρα, καταστήματα, φιλικά ή συγγενικά σπίτια. Θα μπορούσατε να επισκεφτείτε τους χώρους αυτούς σε ώρες που δεν πηγαίνει τόσος κόσμος, για να αποφύγετε την έκθεση σε μεγάλο πλήθος, τη φασαρία, τις μυρωδιές. Ντύστε το παιδί με άνετα ρούχα ώστε να αποφύγετε έναν επιπλέον παράγοντα υπερδιέγερσης. Έχετε μαζί σας μία τσάντα όπου θα περιέχει τα αγαπημένα χαλαρωτικά αντικείμενα του ατόμου. Μπορεί για παράδειγμα να περιλαμβάνει ένα μπαλάκι αντί-stress, κάποιο παιχνίδι, το tablet/κινητό του (πλήρως φορτισμένα), τα ακουστικά του ώστε αν χρειαστεί να μπλοκάρει τους ήχους και τη φασαρία με την αγαπημένη του μουσική. Έχετε μαζί σας το αγαπημένο του φαγητό ή σνακ. Καθώς τα χριστουγεννιάτικα γλυκά και οι λιχουδιές είναι ιδανικές για εμάς, πολλά παιδιά με αυτισμό δεν απολαμβάνουν τις διαφορετικές γεύσεις, υφές και μυρωδιές. Εντοπίστε ένα μέρος ήσυχο (εντός ή εκτός ενός σπιτιού, ή ενός καταστήματος), όπου μπορεί να χρησιμοποιήσει το παιδί σας για να αναδιοργανωθεί και να ηρεμήσει, αν και εφόσον χρειαστεί. Σε περίπτωση που βρίσκεστε εκτός κάποιου σπιτιού μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και το αυτοκίνητο σας. Γνωρίζετε το παιδί σας καλύτερα από όλους και ξέρετε πόσο χρονικό διάστημα αντέχει.Χρησιμοποιήστε κάποιο χρονόμετρο ή ρολόι για να είναι ενήμερο το παιδί για το χρόνο παραμονής σας σε κάποιο χώρο. Απολαύστε οι ίδιοι τις γιορτές Η συνεχόμενη ενασχόληση με το πρόγραμμα, την πρόληψη και την προετοιμασία μπορεί να σας αγχώσουν και να σας κουράσουν. Μην υποτιμάτε την κούραση και τον εαυτό σας. Χρειάζεστε εξίσου ξεκούραση, προσωπικό χρόνο και ευχάριστες στιγμές. Η αυτό-φροντίδα σας είναι και θα είναι σημαντική. Ιφιγένεια Βούζα Παιδοψυχολόγος MSc Η άρνηση για το σχολείο ή σχολική φοβία είναι μορφή συναισθηματικού στρες η οποία εκδηλώνεται μέσω της άρνησης του παιδιού με αυτισμό να πάει στο σχολείο για πρώτη φορά, είτε να επιστρέψει σε αυτό μετά από ένα διάστημα διακοπών.
Το παιδί που έχει αυτόν το φόβο, δε δέχεται να πάει στο σχολείο, σωματοποιώντας πολλές φορές το άγχος του, μέσα από δερματικές παθήσεις (φαγούρα) ή και πόνους σε διάφορα μέρη του σώματος, πονοκέφαλος/ πόνος κοιλιάς κλπ. Εκτός των σωματικών εκδηλώσεων, το παιδί μπορεί να σας εκφράσει άμεσα τον φόβο του με λόγια ή έμμεσα με ξεσπάσματα θυμού και εναντιωματικές συμπεριφορές, καθώς πλησιάζει η ώρα του σχολείου. Γιατί ποιο λόγο τα παιδιά στο Φάσμα αρνούνται ή φοβούνται το σχολείο; Πολλά παιδιά μπορεί να φοβούνται τις γνωστικές προκλήσεις όπως: τα μαθήματα, να μην κατανοούν γνωστικές έννοιες, να δέχονται πίεση, το να τους ρωτήσει κάτι ο εκπαιδευτικός και να πρέπει να απαντήσουν αμέσως ή με δυνατή φωνή, να δεχτούν παρατήρηση, να παραμείνουν καθισμένα στο θρανίο για μεγάλα διαστήματα με ανεπαρκή διαλείμματα. Άλλα παιδιά μπορεί να βρίσκουν φοβικές τις κοινωνικές προκλήσεις μέσα στο σχολικό πλαίσιο όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, η ενδεχόμενη κοροϊδία προς το διαφορετικό, η υπακοή σε σχολικούς κανόνες, η συνεργασία σε μία δραστηριότητα, η μετάβαση σε σχολική εκδρομή. Μικρότερα παιδιά, μπορεί να βιώνουν άγχος αποχωρισμού, το οποίο εκφράζεται μέσα από την άρνησή τους για το σχολείο, ενώ μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να αρνούνται το σχολείο, για να αποφύγουν την έκθεσή τους σε αγχωτικές καταστήσεις, τόσο σε γνωστικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Μην ξεχνάμε ότι πολλά παιδιά με αυτισμό αναπτύσσουν φοβίες όπως κοινωνική φοβία και εκδηλώνουν αγχώδεις διαταραχές. Τον κυριότερο και πιο καθοριστικό ρόλο για την ορθότερη παρέμβαση είναι η ανάλυση της συμπεριφοράς. Η επεξήγηση των αιτιών της σχολικής άρνησης είναι σημαντικότατο βήμα, για να μπορέσετε να βοηθήσετε το παιδί σας αποτελεσματικά. Τι προκαλεί τον φόβο; Είναι οι γνωστικές ή οι κοινωνικές προκλήσεις ή και τα δύο; Το παιδί προσπαθεί να αποφύγει κάτι ή να τραβήξει την προσοχή σας; Μήπως δεν θέλει να σας αποχωριστεί; Μήπως έχει αλλάξει σχολείο ή δάσκαλο; Μήπως το σχολείο έχει έντονα χρώματα ή πολλή φασαρία; Μήπως περνάει αρκετός χρόνος μέχρι κάποιος να ασχοληθεί μαζί του οπότε δεν έχει τι να κάνει; Μήπως έχει υπάρξει κάποια αλλαγή στην οικογένεια; Όπως νέο μέλος, ασθένεια του ίδιου ή κάποιου κοντινού μέλους, διαζύγιο, τσακωμοί – εντάσεις. Μόλις κατανοήσετε το γιατί και τι προκαλεί το ξέσπασμα αρχίζει η παρέμβαση σας και η ουσιαστική παροχή βοήθειας. Πώς θα παρέμβετε; Με την βοήθεια ενός ειδικού μπορείτε να μάθετε στο παιδί σας στρατηγικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές και η χαλάρωση των μυών του. Ακόμη πριν ακόμα από την εμπλοκή ενός ειδικού είναι σημαντική η σταδιακή έκθεση που θα οδηγήσει στην απευαισθητοποίηση του ερεθίσματος που προκαλεί τον φόβο. Στην περίπτωση του σχολείου, μπορείτε να ξεκινήστε με μία βόλτα στο προαύλιο, μετά με μία βόλτα στις αίθουσες, να συνεχίσετε με το να κάνετε στο παιδί σας κάποιες ασκήσεις που του είναι ευχάριστες (για να κάνει θετικές συσχετίσεις και συνδέσεις), για να καταλήξετε σταδιακά στο να μένει όλες τις ώρες χωρίς κάποια άλλη συμπεριφορά, που κρύβει από πίσω της φόβο και άγχος. Σε πιο μεγάλα παιδιά μπορεί να βοηθήσει και η τεχνική της απομόνωσης του ερεθίσματος (“Φαντάσου ότι βλέπουμε το σχολείο ή την αυλή του σχολείου, από ψηλά και δεν μπορεί να σε επηρεάσει τίποτα που συμβαίνει εκεί… Τί φοβάσαι εκεί; Πως μπορούμε να το καταπολεμήσουμε;”). Τέλος, έχει μεγάλη σημασία να συνεργαστείτε με το σχολείο, να τους ενημερώσετε για την κατάσταση και ζητήστε την βοήθεια του εκπαιδευτικού τόσο για την εφαρμογή των παραπάνω τεχνικών, όσο και για να σας βοηθήσουν να κατανοείστε από πού και γιατί υπάρχει η φοβία. Η ανοιχτή επικοινωνία με το σχολείο και από τις δύο μεριές παίζει καθοριστικό ρόλο. Αν ωστόσο οι λόγοι της σχολικής φοβίας είναι «θολοί» και οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν φάνηκαν αναποτελεσματικές ζητήστε την βοήθεια ενός ειδικού είτε εκπαιδευτικού, είτε ψυχολόγου είτε πιστοποιημένου αναλυτή συμπεριφοράς . Η υποστηρικτική και μη επικριτική συμπεριφορά σας προς το παιδί, είναι το κλειδί για την τελική επιτυχία και απομάκρυνση του κάθε φόβου του. Σεβαστείτε λοιπόν τον φόβο του, ο οποίος είναι πραγματικός, χωρίς όμως να γίνεστε υπερβολικοί, προσπαθώντας πάση θυσία να μην υποβάλετε το παιδί σας, στο στρεσογόνο σχολικό περιβάλλον. Ενισχύστε την κάθε του προσπάθεια, χωρίς υπερβολές. Η βελτίωση θα έρθει σταδιακά, ενώ οποιαδήποτε στιγμή (πιθανόν λόγω κάποιου μικρού ή ασήμαντου, για τους υπόλοιπους, ερέθισμα) η φοβία μπορεί να επανέλθει, οπότε να είστε προετοιμασμένοι για αυτό, αποφεύγοντας την κριτική τύπου «Μα τα έχουμε ξεπεράσει αυτά» ή « μέχρι χθες ήταν όλα καλά τι έγινε τώρα;» Ακούστε, παρατηρείστε, ενισχύστε και υποστηρίξτε το παιδί σας. Βοηθείστε το να ξεπεράσει, τόσο αυτή του την φοβία, όσο και να αποκτήσει δεξιότητες, ώστε να μπορεί αργότερα να ξεπερνάει τους όποιους φόβους του, χωρίς να χρειάζεται τη δική σας συμβολή. Ιφιγένειας Βούζα Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια MSc |
ΣυγγραφέαςΕύη Κωτσιοπούλου, MSc ABA, BCBA #1-19-35751 Κατηγορία |